Những bài ca chạm tới ban mai

Giống như tiếng gió reo qua lũng sâu, giống như tiếng trái tim thiếu nữ thầm thì nứt vỡ vì lời yêu đầu tiên, giống như một ráng chiều cô đơn trên đỉnh nắng... dữ dội, rì rầm rồi bỗng lắng yên - Đó chính là Hồng Thanh Quang qua tập thơ “Chỉ là mơ thấy” (NXB Hội Nhà Văn) đã được phát hành ngày 27/1/2003.

Từng du học ở Nga, từng dịch vài ba tập thơ Nga nên tâm hồn Hồng Thanh Quang cũng mở tới vẻ dung dị của những điều bí ẩn. Cuộc đời dường như không giống bất cứ điều gì chúng ta tưởng tượng. Khi ta mong mỏi điều này thì điều khác lại xẩy ra. Cứ thế, mọi việc triền miên và hồn nhiên trôi qua mà chúng ta không thể nào giữ lại. Nhưng tâm hồn có những khoảng khắc hiếm hoi trỗi dậy vượt khỏi sự cào bằng của thời gian. Những khoảng khắc đó thường tạo nên những nỗi đau không thể nào hàn gắn và ký ức của con người được tạo ra bởi chính những nỗi đau ấy.

Qua gần một trăm bài thơ, HTQ đã phục hiện ký ức mình bằng cách tìm lại “nỗi đau xưa” một lần nữa.”Nghe trộm trái tim mình ta chỉ thấy/Vọng lại tiếng cơn mưa từ thủa thiếu thời/Tình cờ chạm vai em sũng ướt/Tia chớp đầu đời xạc lửa qua tim”(Nghe trộm trái tim mình ta chỉ thấy – trang 12). Tình yêu đầu đời ấy, nỗi đau của nó cũng không có vị chua chát, niềm đam mê của nó cũng không có vị cuồng hoan mà nó trong sáng, gần gũi với tâm hồn chúng ta đến mức “chính” tình yêu ấy là bản chất của tâm hồn chúng ta. Cuộc sống của nhà thơ dù có mở ra nhiều hướng khác nhau, nhiều đoạn đời khác nhau nhưng vẫn có chung một điều là chúng được soi dọi bởi đôi mắt thần của mối tình đầu. Và ngay cả những mối tình sau dù da diết đến mấy cũng chỉ là một “tiếng vọng” thôi”Một buổi sáng trong như hơi thở/Phả vào nhau hình bóng vô thường”(Hình bóng vô thường- trang 28).

Trong”cõi yêu bất tử” những tiếng vọng ấy hiện đến rồi lụi tài trước vẻ đẹp của tình yêu đầu tiên. Nhưng không phải lúc nào nhà thơ và chính chúng ta cũng “đủ mơ ước” và “sức lực” để trái tim mình luôn luôn cháy lên trong cõi yêu dấu đó. Chúng ta chỉ “chạm môi” vào những khoảng khắc vĩnh cửu đó và quay trở lại với cuộc sống thường nhật. Ở đây, nhà thơ tìm thấy giá trị riêng biệt của những “tiếng vọng” và nỗi đau khổ chuân chuyên mà chúng phải trải qua trong cuộc đời này. Và lạ lùng sao, số phận của chúng cũng chính là số phận của thi sĩ”Anh đã sống trọn phần cổ tích/Bỗng bất ngờ cô độc trước bình minh/Ta có lẽ chung một thuyền định mệnh/Buồm rách tung, sóng dữ, dội quanh mình” (trang 92)

Cuộc đời thử thách tất cả, cả những gì thiêng liêng nhất. Sóng gió đã cuốn những lớp sóng thường nhật lui ra biển, để lại những hiện thực trần trụi trên những dải cát vừa lộ ra. Tâm hồn thi sĩ phải đối mặt với thực tại. Khi đó, mỗi chi tiết của đời sống thường nhật đều làm rớm máu tâm hồn nhà thơ. “Tự bao giờ ta đói nụ hôn/Trong mầu mỡ đất và hương cỏ ngái/Mềm mại quá và tê buốt thế/Bờ vai người-không-thể-thuộc-về-ai... (Quanh chúng ta...trang100)

Và như một định mệnh không cưỡng nổi, hạnh phúc chỉ đến như những khoảng khắc vụt qua. Đó là điều kỳ diệu nhất và cũng là điều con người không chịu nổi nhất. Để chống lại sự “vụt qua” đó, nhà thơ chỉ biết tìm thấy chúng trong những giai điều của mình. và linh cảm về sự bất hạnh “mơ hồ” đó đã khiến những tình cảm chỉ muốn giữ nguyên vẻ “e ấp” thủa ban đầu.”Người đàn bà đang từ chối tình yêu/Như mầm cây cố tình không chịu trổ/Sợ mưa xuân/Sợ kiếp hoa nở sẽ phai tàn/Sợ gì không rõ nữa” (Thêm một cuộc chia tay-trang 104)

Những bài thơ trong tập luôn luôn phảng phất nỗi đau đầu đời. Nhưng chính nỗi đau đó đã “dìu” nhà thơ đi qua tất cả những gì khô khan, thường nhật, tất cả những bóng tối của cuộc đời để lao đến Ban Mai

Chỉ là mơ thấy em thôi

Chỉ là mơ thấy em thôi
Ta yêu như sẽ một đời trao nhau
Chẳng cần khác ý mà đau
Hoa loa kèn trắng đằng sau nỗi buồn
NHớ mong rối những con đường
Nghe mưa khóc nắng gió vương ghế ngồi
Chỉ là mơ thấy em thôi
Đêm đêm ta trốn sao trời ngắm trăng
Dâng rồi biết lấy gì ngăn
Bao nhiêu câu chữ phăng phăng vụt về
Dại khờ cũng hoá bùa mê
Ta yêu như đã nguyện thề kiếp sau
Cũng đành chẳng có gì đâu
Ngẩn ngơ tiếng hát hoa ngâu cuối mùa
Nhịp cầu đã bắc vào xưa
Tỉnh ra ai muốn được mơ trót đời...

Đêm 7/8/2000

(Trích từ tập “Chỉ là mơ thấy”-trang 92)

Nguyễn Quyến